Het festival reist deze editie langs vijf steden: Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Eindhoven.

De ruim veertig voorstellingen en concerten worden omlijst door een uitgebreid randprogramma van masterclasses, workshops, lezingen, films en documentaires, jeugd- en amateurvoorstellingen en een tweetal fototentoonstellingen: in Huis Marseille Amsterdam (Dancing Light) en in Instituto Cervantes Utrecht (Un patrimonio duende). Zelf ‘Flamenco Proeven’ kan onder leiding van professionals bij onze speciale flamencodiners en de vele afterparties en jamsessies (juergas).

Flamenco op het scherpst van de snede, ritmes die ontroeren, raken en ontregelen.
Dat is de Flamenco Biënnale. Overkoepelend thema van deze editie is Flamenco Crossroads. De Flamenco Biënnale vormt het kruispunt voor muzikale ontmoetingen, dialogen en onverwachte dwarsverbindingen, van muziek- en dansvormen uit verschillende genres, van publiek en kunstenaars. Met als belangrijkste pijlers de gitaar, zang (cante) en de dans.

In 19 dagen toont het festival in vijf steden een kleurrijk en verrassend palet aan flamenco-uitingen op meer dan 20 locaties, waaronder Stadsschouwburg Amsterdam, Muziekgebouw aan ‘t IJ, Koninklijk Theater Carré, Bimhuis, Rotterdamse Schouwburg, LantarenVenster, Tivoli Vredenburg, Rasa, Lucent Danstheater en Muziekgebouw Frits Philips.

Flamencovernieuwers van het eerste uur: Maya, Galván, Marín
De Flamenco Biënnale viert haar jubileum met een avontuurlijke programmering van de top en voorhoede van artiesten uit Spanje, Nederland en andere landen. Het festival opent op 16 januari 2015 in de Rotterdamse Schouwburg met de voorstelling Los Invitados van de vrouwelijke flamencopionier Belén Maya (NL première). In deze openingsvoorstelling nodigt danseres en choreografe Belén Maya ons uit voor een feest. Een feest van flamenco waar het leven met dans, zang, en gitaar gevierd wordt. En de gastvrouw pakt groots uit: haar genodigden zijn stuk voor stuk artiesten van formaat die met haar een persoonlijke flamencowereld delen met verstilde momenten en vrolijke ontladingen, zoals het leven zelf.

De mannelijke avant-garde van de dans treedt aan in de persoon van de inmiddels in internationale danskringen gelauwerde Israel Galván - ‘de Nijinski van de flamenco’. Hij gaat een uitdagende alliantie aan met een prestigieuze hedendaagse danser/choreograaf van buiten de flamenco, de Brits-Bengaalse choreograaf Akram Khan, in een nieuwe creatie Torobaka (NL première), bij de première in Frankrijk begin juni al lovend ontvangen (‘een hypnotiserende ontmoeting’). Flamencodans en Indiase kathak komen hierin op eigengereide en hedendaagse wijze samen. Met deze première en een feestelijke slotgala sluiten we het festival af in de Amsterdamse Stadsschouwburg op 2 en 3 februari 2015.

Ook Andrés Marín, ‘de Picasso van de flamenco’, onderzoekt in zijn nieuwste voorstelling de wortels van de flamenco in India en zoekt naar manieren om de uitkomst te vertalen in een nieuwe danstaal. Net als Galván werkt hij samen met iemand van buiten de flamenco: de Frans-Algerijnse (hiphop) danser Kader Attou en het Divana Ensemble uit Rajasthan. Samen gaan ze op zoek naar een eigentijdse flamencodans dynamiek in Yatra, waarvan de wereldpremière in het Lucent Danstheater in Den Haag plaatsvindt op 25 januari 2015.


Naast deze flamencovernieuwers van het eerste uur, toont ook een nieuwe jongere generatie dansers werk die de grenzen van de flamenco verkent en verder oprekt, zoals het moderne dansgezelschap Estévez/Paños/Ruz, die hun debuut maakt in Nederland met een verrassende mix van oude zang en nieuwe flamencosampling. 17 januari in de Rotterdamse Schouwburg.

Thema Crossroads – bijzondere samenwerkingsverbanden
Het overkoepelende thema van deze editie wordt weerspiegeld in de vele choreografische en muzikale ontmoetingen die de Flamenco Biënnale tot stand brengt. Gezongen Spaanse volkspoëzie komt bijvoorbeeld samen met Perzische kunstmuziek in het concert Flamenco & Orient (30 jan in Muziekgebouw aan ’t IJ). Een dubbelprogramma met enerzijds de eigen creatie Qasida, een muzikale dialoog tussen de Spaanse zangeres Rosario La Tremendita en de nieuwe ster van de Iraanse klassieke muziek Mohammad Motamedi. En East meets East: een meditatief duet van de Iraanse kemanche speler Kayan Kalhor en Erdal Erzincan, meester van de Turkse langhalsluit.

Subthema Strings – flamencogitaar in spannende allianties
Het subthema Strings bindt een programma samen van een nieuwe lichting jonge talentvolle gitaristen als José Quevedo en Dani de Morón (die in het Bimhuis een hommage brengen aan de recentelijk overleden grootmeester Paco de Lucía) en belangwekkende meesters als Juan Manuel Cañizares. Maar ook van snaarinstrumenten uit andere (Oosterse) tradities en genres, zoals de barokgitaar en luit van Enrike Solinís of de jazz strings van de Spaanse flamenco jazzgroep Ultra High Flamenco die samen met de Nederlandse jazzmusici Oene van Geel, Maarten Ornstein en Tony Roe optreden. Ultra High Flamenco blinkt uit in innovatieve freestyle interpretaties van verschillende traditionele flamencostijlen. Deze eigen creatie van het festival staat op 25 januari in het Bimhuis en 29 januari in TivoliVredenburg.

De gerenommeerde Frans-Catalaanse contrabassist en tevens Artist in Residence van deze editie Rénaud García-Fons trekt met Silk Moon Duet op avontuur met zijn contrabas en smeedt nieuwe muzikale werelden in dialoog met de Turkse kemanchespeler (knieviool) Derya Türkan, waarbij de grenzen tussen klassiek, wereldmuziek en flamenco vervagen (31 januari Bimhuis). Hij is ook nog op 29 januari te horen in TivoliVredenburg met het concert La Linea del Sur.

De Spaanse gitarist Juan Manuel Cañizares (tien jaar lang sidekick van Paco de Lucía) speelt met zijn kwartet werken van de Spaanse componist Manuel de Falla. Deze Spaanse volkswijsjes, oorspronkelijk voor piano en zang geschreven, voert Cañizares samen met special guest mezzosopraan Christianne Stotijn uit. Daarnaast begeleidt Ed Spanjaard Stotijn op piano waarbij ze werken van de Catalaanse componist Montsalvatge ten gehore brengen (op 23 januari in het Muziekgebouw).

Eveneens binnen het Strings thema gaat barokmuziek uit Spanje in dialoog met flamenco in het bijzondere project van luitspeler en gitarist Enrike Solínis Barokensemble Colores del Sur. Solinís laat met zijn Barokkwartet horen hoe ‘flamenco’ de oude Spaanse en Andalusische barokmuziek uit de XVII en XVIII eeuw klonk (30 januari De Nieuwe Kerk Den Haag en 1 februari Willibrordkerk Utrecht).


Traditie en vernieuwing
Naast vernieuwing geeft de Biënnale ook ruimte aan traditie, onversneden, rauw en vurig. Op 22 januari zal in Muziekgebouw aan ’t IJ de jonge zigeunerzangeres Marina Heredia met A Mi Tempo haar langverwachte debuut in Nederland maken met als special guest haar vader Jaime el Parrón van wie ze de geheimen van het cante jondo leerde. De diva uit Granada wordt in Spanje geprezen om haar stem die - om met de Spaanse dichter Lorca te spreken - ‘zigzag door de ziel’ gaat.


Eén van de andere hoogtepunten is het concert van El Pele & Farruquito in het Koninklijk Theater Carré op 28 januari. De rauwe, kwetsbare stem van zigeunerzanger Manuel Moreno Maya ‘El Pele’ laat niemand onberoerd. De zanger uit Córdoba wordt door de Spaanse flamencokritiek unaniem in superlatieven beschreven; ‘een flamencobeest in het wild’, ‘een stem warm als oud koper’. Voor het eerst treedt hij buiten Spanje voor het voetlicht met zigeunerdanser Farruquito, wiens fantasierijke, messcherpe improvisaties en hallucinerende ritmes de zaal elektrisch laden.

Veelbelovende jonge dansmakers
De Flamenco Biënnale presenteert werk van een nieuwe jonge generatie dansmakers. Bagatelles is een eigen creatie van het festival waarin de Spaanse flamencodanseres Ana Morales op een interactieve vloer danst op een elektronische soundscape van geluidskunstenaar Enrique Tomás (18 jan Lantaren/Venster Rotterdam en 22 en 23 januari Muziekgebouw aan ’t IJ). De combinatie van Flamenco en elektronische muziek zien we bij de Catalaanse danseres Sonia Sánchez. Zij onderzoekt via de butoh lichaamstaal de expressie in flamenco in Le Ça. Een bijzondere voorstelling waarbij via improvisaties met traditionele zanger el Londro en de elektronische avant-garde muziek van David Soler op elektrische gitaar een intense dialoog ontstaat waar butoh en flamencovormen elkaar verrijken (18 januari Korzo Den Haag). Ook Rosario Toledo is een veelbelovende flamencodanseres. Met haar Aleluya Erótica toont ze flamencodans in een theatrale setting, muzikaal ondersteund door zanger José Valencia (23 januari RASA Utrecht). Guadelupe Torres is in Eindhoven (18 januari Muziekcentrum Frits Philips) te bewonderen met haar nieuwe productie Acuérdate Cuándo Entonces.

Nederlandse flamencotop – flamenco & jazz
Naast alle internationale gasten wordt er ook een rijkgeschakeerde waaier aan ‘Nederflamenco’ gepresenteerd. Met onder andere Nederlands meest veelzijdige gitarist Periquín (Peter Kalb), collega’s Arturo Ramón en Johan Frauenfelder onderzoeken met de Berberband Imetlâa de ‘moorse’ wortels van de flamenco in Flamenco Amazigh (17 januari Rotterdamse Schouwburg, 25 januari Tolhuistuin Amsterdam en 1 februari De Nieuwe Kerk Den Haag). Op meerdere momenten en locaties in het festival treden Nederlandse semiprofs op in choreografieën van Spaanse artiesten: Pellizcos Flamencos (flamenco snapshots). Hoogtepunt is De avond van de Nederflamenco op 24 januari in De Nieuwe Regentes Den Haag.

Flamenco4Kids
Speciaal voor kinderen brengt het flamencogezelschap Samba Salad o.l.v. danseres Mascha Meijman de voorstelling Van de Hak op de Tak (17 januari RASA Utrecht, 18 januari Rotterdamse Schouwburg en 28 januari De Nieuwe Regentes Den Haag). Teresa Jaldón, flamencodocente met de belangrijkste kinderflamencoschool in Nederland, geeft diverse workshops speciaal voor kinderen.

Het complete programma van de Flamenco Biënnale Nederland in november 2014 online op www.flamencobiennale.nl